Türkiye’de Konut Çatısı ve Cephesinde 10 Kilowatt’a kadar Güneş Paneli ile Elektrik Üretin ve Kullanımınızdan Fazlasını Şebekeye Gönderip Para Kazanın, Kazanç Sağlayın.
Evinizde kullandığınız elektriğin tamamını güneş panelleri ile karşılayabilir ve fazlasını da şebekeye gönderip kazanç elde edebilirsiniz. İhtiyacınızı karşılayabilecek kadar elektrik üretebiliyor. 10 kWA’a kadar güneş paneli kurup, ürettiğiniz fazla elektriği ise elektrik idaresine satarak kazanç sağlayabilirsiniz.
Güneş enerjisi hayatımızın değişmez parçası. Türkiye’de bu konuda yeni gelişmelerle birlikte artık her konutun çatısına güneş enerjisi sistemi kurulabilir. Bu sistemi kurmamın en önemli nedeni şu; biz her ay ister istemez bir elektrik parası ödüyoruz. Bu para zamlandığı zaman herhangi bir şekilde ödemeye devam ediyoruz ve o para hiçbir zaman size geri dönmüyor. Güneş enerjisi sistemlerinin uzun vadeli kullanım ömrüne sahip sistemlerdir. Akla ilk gelen sorular ise; ‘Ne kadar mal olur? Ne kadar fatura ödüyordunuz? Şimdi ne kadar kazanç sağlıyorsunuz?’ gibi sorulardır. Tabii ki ilk yatırım maliyeti rakamları biraz yüksek geldiği için insanlar temkinli yaklaşıyorlar. Ancak uzun soluklu bir sistem ve yatırım bu. Çatınıza kurduğumuz sistemler, paneller 20 yıl üretim garantili. Kullanılan cihazlar özel cihazlar ve uzun zaman içerisinde de size çok ciddi avantajlar ve para kazancı elde etmenizi sağlayacak sistemlerdir.
12 Mayıs 2019 tarihli Lisanssız Elektrik Yönetmeliği ile yürürlüğe giren “Aylık Mahsuplaşma Düzenlemesi” ile Türkiye’de yeni bir dönem başladı, mahsuplaşma yönetmeliği ile güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceğini ve işletmeler ya da vatandaşların artık lisans alma ya da şirket kurma zorunluluğu olmadan daha fazla elektrik üretebilecek. Enerji tüketicilerinin aynı zamanda enerji yatırımcısı olmasının önünü açan aylık mahsuplaşma yönetmeliğini de içeren “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği” Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Resmi Gazete’de yayımlanarak 12 Mayıs 2019 tarihinde yürürlüğe girdi.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceği belirlenirken işletmeler ya da vatandaşlar artık lisans alma ya da şirket kurma zorunluluğu olmadan daha fazla elektrik üretebilecek. Mesken aboneleri için 10kW, tüm işletmeler ve kamu kurumlarında 5 MW’ye kadar kurulacak enerjinin öz tüketim fazlasının satılabilmesinin önü açıldı ve mahsuplaşma süresi de aylık olarak düzenlendi. Ayrıca tarımsal sulama aboneleri ile içme suyu tesisleri ve atık artıma tesisleri ile birden fazla tüketim tesisinin ihtiyacını karşılamak üzere kamu kurumları tarafından kurulan çatı, cephe ve arazi uygulamalı yenilenebilir elektrik üretim tesisleri de uygulama kapsamına dahil edildi.
12 Mayıs 2019 tarihinde EPDK tarafından Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile lisanssız elektrik üretim tesisleriyle ilgili olarak özellikle güneş enerjisi sektörünün merakla beklediği “Aylık Mahsuplaşma” düzenlemesi hayata geçirildi. Düzenleme ile işletmeler ya da vatandaşlar lisans alma ya da şirket kurma zorunluluğu olmadan daha fazla elektrik üretebilecek. Mesken aboneleri için 10kW, tüm işletmeler ve kamu kurumlarında 5 MW’ye kadar kurulacak enerjinin öz tüketim fazlasının satılabilmesi imkanı getirildi.
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ile güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceği belirlendi.
AYLIK MAHSUPLAŞMA UYGULAMASININ DETAYLARI
- Lisanssız elektrik üretim tesisleriyle ilgili olarak özellikle güneş enerjisi sektörünün merakla beklediği aylık mahsuplaşma düzenlemesi ile artık gerçek veya tüzel kişilikler, lisans alma veya şirket kurma yükümlülüğü olmaksızın elektrik enerjisi üretebilecek, ihtiyaç fazlası üretimlerini şebekeye verebilecek ve şebekeye verilen elektrik enerjisi YEKDEM kapsamında değerlendirilecek. Yönetmeliğin aylık mahsuplaşma düzenlemesi ile güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştirilebileceği kuralı getirildi. Yönetmelik ile çatı ve cephe tipi güneş enerjisi santrallerinin önü açılırken lisanslı üretim dışındaki arazi tipi güneş enerjisi santrallerinin artık lisanssız üretim için kullanılamayacağı belirlenmiş oldu.
- Yönetmelik kapsamında kurulacak tesislerde üretim ve tüketim tesislerinin aynı dağıtım bölgesi içinde olması gerekecek.
- Üretim tesisi fiili olarak üretim faaliyetine geçmeden önce ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi şebekeye verilemeyecek.
- Şebekeye verilecek enerji ile şebekeden çekilen enerji, her ayın 6’ncı günü yapılacak hesaplamalarla aylık mahsuplaşmaya tabi olacak.
- İlgili şebeke işletmecisi, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yapılacak başvurular neticesinde bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu almaya hak kazanan ve üretimi ile tüketimi aynı ölçüm noktasında olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için, üretilerek şebekeye verilen elektrik enerjisi miktarını bağlantı anlaşmasında belirlenen yere takılan sayaç verilerinden saatlik bazda tespit edecek.
- İlgili şebeke işletmecisi, elde edilen saatlik verileri abone grupları ve kaynak bazında bir araya getirerek fatura dönemi bazında şebekeye verilen ve şebekeden çekilen elektrik enerjisi miktarını belirleyecek ve her ayın altıncı gününe kadar ilgili görevli tedarik şirketine bildirecek. Piyasa Yönetim Sistemi vasıtası ile her ay saatlik bazda, uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerinde uzlaştırmaya esas veriş-çekiş birimi konfigürasyonlarında yer alan sayaçların değerlerinin bildirilmesine ilişkin düzenlenmiş takvime uygun olarak bildirecek.
- Geçici kabul alan ve işletmeye giren tesislerde bir ay içinde sistem kullanım anlaşması (SKA) imzalanması gerekecek.
- Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapmak amacıyla ilgili şebeke işletmecisi ile bağlantı anlaşması ve sistem kullanım anlaşmasını imzalayan üreticilere, talep etmeleri halinde şebeke işletmecisi tarafından Üretim Kaynak Belgesi alabilecek. Aynı fatura dönemine ilişkin sadece bir kez Üretim Kaynak Belgesi verilecek.
- YEKDEM mekanizmasına tabi tesislerde üretilen ihtiyaç fazlası elektrik için kendi abone grubundaki tek zamanlı aktif enerji bedeli tesis işletmeye alındıktan itibaren 10 yıl geçerli olacak. Kurulan üretim tesislerinde aylık mahsuplaşma sonucunda şebekeye enerji verilmesi halinde, söz konusu enerji miktarı ilgili mevzuat uyarınca YEKDEM kapsamında değerlendirilecek. Ancak bu enerjinin görevli tedarik şirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiş olduğu kabul edilecek ve bu enerji ile ilgili olarak piyasa işletmecisi ve görevli tedarik şirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılamayacak. Bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınacak.
- Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen üretim tesislerinde aylık mahsuplaşma sonucunda her fatura döneminde şebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi görevli tedarik şirketi tarafından, 10 yıl süreyle satın alınacak.
- Görevli tedarik şirketi on yıl süre ile satın almakla yükümlü olduğu bu ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için kaynak bazında toplayarak yapılacak ödemeyi belirleyecek ve ilgili fatura dönemi için piyasa işletmecisine bildireceği lisanssız üreticilere ödenecek toplam bedele (LÜYTOP) ekleyecek.
- Görevli tedarik şirketleri piyasa işletmecisi tarafından kendilerine yapılan ödemeden, gerçekleştirdikleri ihtiyaç fazlası elektrik üretimi için hesaplanan tutarı üreticilere kendilerine ödeme yapılan ayı takip eden ayın beşinci gününe kadar ödeyecek. Üreticiler tarafından sistemden alınan elektrik miktarının şebekeye verilenden daha yüksek olması halinde ise aradaki fark üreticiler tarafından kendilerine ödeme yapılan ayı izleyen ayın beşinci gününe kadar tedarikçilere ödenecek.
Kendi Elektriğini Üretmek İsteyenler için Önemli Bilgi
Kendi elektriğini üretip ihtiyaç fazlası elektriği satanlara esnaf muafiyeti getirildi.
Esnaf muaflığından faydalananların mükellefiyet tesisi, belge düzenleme, defter tutma, beyanname verme gibi yükümlülükleri olmayacak. Yeni tebliğ Resmi Gazetede yayınlandı. Tebliğe konu kendi ihtiyacı olan ve ihtiyaç fazlası elektriği satmaya konu üretim tesisleri için kurulu gücü en fazla 10 kW’a kadar (10 kW dâhil) sınırı kondu.
Kendi elektriğini üretip ihtiyaç fazlası elektriği satanlar için yeni yapılan düzenlemeye konu Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’in Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin ‘İhtiyaç Fazlası Elektrik Enerjisinin Satışında Esnaf Muaflığı’ ve ‘İhtiyaç Fazlası Elektrik Enerjisinin Satışında Esnaf Muaflığı’ bölümlerini aşağıda okuyabilirsiniz (ee).
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ
(SERİ NO: 303)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9, 23, 25, 32 ve 61 inci maddelerinde, 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla yapılan değişikliklerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi bu Tebliğin amaç ve kapsamını oluşturmaktadır.
İKİNCİ BÖLÜM
İhtiyaç Fazlası Elektrik Enerjisinin Satışında Esnaf Muaflığı
Yasal düzenleme
MADDE 2 – (1) 7103 sayılı Kanunla, 193 sayılı Kanunun esnaf muaflığını düzenleyen 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (9) numaralı bent eklenmiştir.
“9. 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami 10 kW’a kadar (10 kW dâhil) olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil) yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satanlar (Bu bendin uygulanmasında üçüncü fıkra hükmü dikkate alınmaz.);”
Muafiyetin kapsamı ve şartları
MADDE 3 – (1) 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesine eklenen bent uyarınca, 6446 sayılı Kanuna göre lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak sahibi olunan veya kiralanan konutlarda kurulan tesislerde, elektrik üretimi yapan ve ihtiyaç fazlasını satan gerçek kişiler, esnaf muaflığından aşağıdaki şartlar dahilinde faydalanacaktır.
a) Üretim tesisinin sahip olunan veya kiralanan konutların çatı ve/veya cephelerinde (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulanlar dâhil) kurulu olması,
b) Üretim tesisinin kurulu gücünün azami 10 kW (10 kW dâhil) olması,
c) Elektriğin yalnızca bir üretim tesisinde üretilmesi,
ç) Üretilen elektrik enerjisinden ihtiyaç fazlasının son kaynak tedarik şirketine satılması.
(2) Elektrik enerjisi satışının devamlı olarak yapılması, muafiyetten yararlanmaya engel teşkil etmeyecektir.
(3) Ticari, zirai veya mesleki kazanç dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olmak, anılan muafiyetten yararlanmaya engel değildir.
(4) Elektrik enerjisi üretim tesisinin, apartmanların çatı ve/veya cephelerinde kurulması halinde de birinci fıkrada belirtilen şartlar dahilinde esnaf muaflığından yararlanılacaktır.
(5) Apartman yönetimi tarafından apartmanın elektrik ihtiyacını karşılamak için kurulan elektrik üretim tesisinin mülkiyet hakkı, hisseleri oranında kat maliklerine ait olduğundan, ihtiyaç fazlası elektriğin son tedarik şirketine satışından elde edilen gelirler de vergi kanunları açısından yönetimin değil kat maliklerinin geliri olarak kabul edilmektedir. Ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla apartman yönetimi tarafından kurulan üretim tesisinde üretilen ihtiyaç fazlası enerjinin son kaynak tedarik şirketine satışında her bir malik muafiyetten ayrı ayrı faydalanacaktır.
(6) Elde edilen gelirin apartman yönetimleri tarafından tahsil edilip ortak giderlerin karşılanmasında kullanılması ve/veya kat maliklerine dağıtılması bu muafiyetten faydalanılmasına engel teşkil etmeyecektir.
(7) Apartmanların işyeri olarak kullanılan bağımsız bölümlerinin bulunması halinde de apartmanın ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan üretim tesisinde üretilen ihtiyaç fazlası enerjinin son kaynak tedarik şirketine satışı, muafiyetten yararlanmaya engel teşkil etmeyecektir.
(8) Sahibi olunan veya kiralanan işyerlerinde kurulan tesislerde üretilen elektriğin ihtiyaç fazlasının satışından dolayı esnaf muaflığından yararlanılamayacaktır. Ancak konutunu hem işyeri hem de mesken olarak kullananların bu kapsamda elde ettiği kazançları ise muafiyet kapsamında kabul edilecektir.
(9) Gerçek kişilerce kullanılan birden fazla konutta elektrik üretim tesisi kurulduğu durumlarda, sadece bir tesis için esnaf muaflığından faydalanılabileceğinden, hangi tesis için esnaf muaflığından faydalanılacağı, ilgili son kaynak tedarik şirketine bildirilmek suretiyle serbestçe belirlenebilecektir.
Üretilen elektrik enerjisinin satışında vergi tevkifatı ve belgelendirme
MADDE 4 – (1) 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin son fıkrasında, “Bu muaflığın, 94 üncü madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü yoktur.” hükmü yer almakta olup aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar ile tevkifata tabi tutulacak ödemeler belirtilmiş, aynı fıkranın 13 numaralı bendinde vergiden muaf esnafa yapılan ödemeler tevkifat kapsamına alınmış olup esnaf muaflığından yararlananlara ihtiyaç fazlası elektrik bedeli olarak yapılan ödemelerde tevkifat oranı 14/5/2018 tarihli ve 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla %0 olarak belirlenmiştir.
(2) Esnaf muaflığından yararlananlardan elektrik enerjisi alan son kaynak tedarik şirketlerinin, ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi alımları karşılığı yaptıkları ödemeler muhtasar beyanname ile beyan edilecek ve tevkifat oranı, 14/5/2018 tarihli ve 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereği %0 olarak uygulanacaktır. Ödemenin kat maliklerince oluşturulan yönetimlere yapılması, gelir vergisi tevkifat uygulamasını değiştirmeyecektir.
(3) 6446 sayılı Kanun uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla, sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami 10 kW’a kadar (10 kW dâhil) olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil) yalnızca bir üretim tesisinde üretilen ve son kaynak tedarik şirketlerince satın alınan elektrik enerjisinin tamamının gider pusulası ile belgelendirilmesi esas olmakla birlikte, münhasıran bu ödemelere ilişkin olmak üzere, gider pusulasında bulunması gereken bilgileri (imza hariç) ihtiva eden banka dekontları ile de belgelendirilmesi mümkündür.
(4) Ana gayrimenkulün ortak enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan tesislerden yapılan satışlarda, gider pusulasının, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinde yer alan yetkiye istinaden kat maliklerince oluşturulan yönetim adına düzenlenmesi uygun bulunmuştur.
Örnek 1: Bay (A), sahibi olduğu konutunun çatısında, kurulu gücü azami 10 kW olan üretim tesisinden elde ettiği elektrik enerjisinden ihtiyaç fazlasını, (B) son kaynak tedarik şirketine satmaktadır. Bay (A), bu faaliyetinden dolayı esnaf muaflığından yararlanacak olup (B) tedarik şirketi, Bay (A)’ya enerji bedeli karşılığı olarak yapacağı ödemeler nedeniyle gider pusulası düzenleyecek ve bu ödemelere, 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi uyarınca sıfır oranında tevkifat uygulayacaktır.
Örnek 2: (C) apartman yönetimi, apartmanın ortak elektrik ihtiyacının karşılanması amacıyla, apartmanın çatısında, kurulu gücü azami 10 kW olan üretim tesisinden elde ettiği elektrik enerjisinden ihtiyaç fazlasını, (D) son kaynak tedarik şirketine satmaktadır. Bu satıştan dolayı (C) apartmanındaki kat malikleri esnaf muaflığından yararlanacaktır. (D) tedarik şirketi, (C) apartman yönetimine enerji bedeli karşılığı olarak yapacağı ödemeler nedeniyle gider pusulası düzenleyecek ve bu ödemelere, 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi uyarınca sıfır oranında tevkifat uygulayacaktır.
Muafiyetten faydalananların yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalananların mükellefiyet tesisi, belge düzenleme, defter tutma, beyanname verme gibi yükümlülükleri olmayacaktır. Bu muafiyetten yararlananların, kendilerine düzenlenen gider pusulalarını ve bu faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mal ve giderlerine ilişkin belgelerini 213 sayılı Kanunda öngörülen süre boyunca saklamaları zorunludur.